عطسه کردن گاه به گاه، مخصوصا اگر هیچ علامت دیگری وجود نداشته باشد، معمولا جای نگرانی ندارد. اما اگر عطسه کردن مکرر، شدید یا همراه با علائم دیگری مانند بی حالی، کاهش اشتها، ترشحات بینی، سرفه، خس خس سینه یا تب باشد، باید به دامپزشک مراجعه کنید.

دامپزشک می‌تواند با انجام معاینه فیزیکی و آزمایش های تشخیصی، علت عطسه کردن گربه شما را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند.

20 نکته درباره عطسه گربه: علت، زمان عادی بودن و خطرناک بودن

1. تحریک بینی:

عطسه گربه اغلب به دلیل تحریک بینی با گرد و غبار، گرده، یا سایر ذرات معلق در هوا رخ می‌دهد. این تحریک می‌تواند موقتی باشد و معمولاً جای نگرانی ندارد. اگر عطسه با ترشحات بینی، سرفه یا سایر علائم همراه نباشد، احتمالاً یک واکنش ساده به محرک‌های محیطی است. بهره‌گیری از جاروبرقی با فیلتر HEPA می‌تواند به کاهش گرد و غبار در خانه کمک کند. همچنین تهویه مناسب منزل نیز در کاهش ذرات معلق در هوا مؤثر است. مراقب باشید که گربه در معرض دود سیگار یا سایر مواد شیمیایی محرک قرار نگیرد. برخی گربه‌ها به عطرها و اسپری‌های خوشبوکننده هوا حساس هستند.

2. آلرژی:

گربه‌ها هم مانند انسان‌ها می‌توانند به مواد مختلف آلرژی داشته باشند. آلرژن‌ها می‌توانند شامل گرده گیاهان، کپک، گرد و غبار خانه و حتی برخی غذاها باشند. عطسه یکی از علائم رایج آلرژی در گربه‌هاست. دیگر علائم آلرژی در گربه‌ها شامل خارش پوست، ریزش مو و مشکلات گوارشی است. تشخیص آلرژی در گربه‌ها معمولاً از طریق آزمایش‌های پوستی یا خونی انجام می‌شود. درمان آلرژی در گربه‌ها می‌تواند شامل داروهای ضد حساسیت، تغییر رژیم غذایی یا ایمونوتراپی باشد. حذف آلرژن از محیط زندگی گربه، بهترین راه برای کنترل آلرژی است.

3. عفونت‌های تنفسی فوقانی (URI):

عفونت‌های تنفسی فوقانی، که به عنوان سرماخوردگی گربه‌ها نیز شناخته می‌شوند، یکی از شایع‌ترین علل عطسه در گربه‌ها هستند. این عفونت‌ها معمولاً توسط ویروس‌ها (مانند هرپس ویروس گربه‌ای یا کالیسی ویروس) یا باکتری‌ها ایجاد می‌شوند. علاوه بر عطسه، علائم URI شامل ترشحات بینی و چشم، سرفه، تب و بی‌حالی است. URI در گربه‌های جوان، به‌خصوص در پناهگاه‌ها و مکان‌های پر جمعیت، شایع‌تر است. درمان URI معمولاً شامل مراقبت‌های حمایتی مانند تامین آب و غذا و در برخی موارد، آنتی‌بیوتیک‌ها است. واکسیناسیون می‌تواند به پیشگیری از برخی از شایع‌ترین ویروس‌های عامل URI کمک کند. گربه‌های مبتلا به URI باید از سایر گربه‌ها جدا شوند تا از انتشار بیماری جلوگیری شود.

4. جسم خارجی در بینی:

گاهی اوقات، یک جسم خارجی مانند یک تیغه علف، یک دانه کوچک یا یک ذره گرد و غبار می‌تواند در بینی گربه گیر کند. این می‌تواند باعث تحریک و عطسه مکرر شود. گربه ممکن است سعی کند جسم خارجی را با پنجه خود بیرون بیاورد. اگر جسم خارجی قابل مشاهده باشد، می‌توانید با احتیاط آن را با موچین خارج کنید. اگر جسم خارجی قابل مشاهده نیست یا نمی‌توانید آن را با خیال راحت خارج کنید، به دامپزشک مراجعه کنید. دامپزشک ممکن است نیاز به بهره‌گیری از ابزارهای خاص یا بی‌هوشی برای خارج کردن جسم خارجی داشته باشد. بعد از خارج کردن جسم خارجی، ممکن است عطسه گربه متوقف شود.

5. واکسیناسیون:

واکسیناسیون یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای محافظت از گربه در برابر بیماری‌های عفونی است. واکسن‌ها با تحریک سیستم ایمنی بدن گربه به تولید آنتی‌بادی در برابر عوامل بیماری‌زا عمل می‌کنند. واکسیناسیون معمولاً از سنین پایین شروع می‌شود و در طول زندگی گربه به صورت دوره‌ای تکرار می‌شود. برخی از واکسن‌ها می‌توانند باعث عوارض جانبی موقتی مانند تب خفیف، بی‌حالی و عطسه شوند. این عوارض معمولاً خفیف هستند و طی چند روز برطرف می‌شوند. اگر عوارض واکسیناسیون شدید بودند یا بیش از چند روز طول کشیدند، با دامپزشک خود تماس بگیرید. مشورت با دامپزشک در مورد برنامه واکسیناسیون مناسب برای گربه شما ضروری است.

6. مشکلات دندانی:

عفونت‌های دندانی و بیماری‌های لثه می‌توانند در گربه‌ها باعث عطسه شوند. ریشه‌های دندان‌های بالایی گربه بسیار نزدیک به حفره بینی قرار دارند. عفونت‌های دندانی می‌توانند به حفره بینی گسترش یافته و باعث التهاب و تحریک شوند. علاوه بر عطسه، علائم مشکلات دندانی در گربه‌ها شامل بوی بد دهان، لثه‌های قرمز و متورم، و مشکل در غذا خوردن است. مراقبت منظم از دندان‌های گربه، مانند مسواک زدن و بهره‌گیری از غذاهای خشک مخصوص دندان، می‌تواند به پیشگیری از مشکلات دندانی کمک کند. معاینه سالانه دندان توسط دامپزشک برای تشخیص و درمان زودهنگام مشکلات دندانی ضروری است. درمان مشکلات دندانی معمولاً شامل جرم‌گیری و کشیدن دندان‌های آسیب‌دیده است.

7. آسپرژیلوزیس:

آسپرژیلوزیس یک عفونت قارچی است که می‌تواند بینی و سینوس‌های گربه را تحت تاثیر قرار دهد. این عفونت توسط قارچ آسپرژیلوس ایجاد می‌شود که در خاک، گرد و غبار و گیاهان پوسیده یافت می‌شود. علاوه بر عطسه، آسپرژیلوزیس می‌تواند باعث ترشحات بینی خون‌آلود، بی‌حالی و از دست دادن اشتها شود. تشخیص آسپرژیلوزیس معمولاً از طریق بیوپسی از بینی و کشت قارچ انجام می‌شود. درمان آسپرژیلوزیس معمولاً شامل داروهای ضد قارچ است. در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن بافت آسیب‌دیده باشد. پیشگیری از آسپرژیلوزیس دشوار است، اما تمیز نگه داشتن محیط زندگی گربه می‌تواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند.

8. پولیپ بینی:

پولیپ بینی توده‌های خوش‌خیم (غیر سرطانی) هستند که می‌توانند در بینی گربه رشد کنند. پولیپ‌ها می‌توانند باعث انسداد بینی، عطسه، ترشحات بینی و مشکل در تنفس شوند. علت دقیق ایجاد پولیپ بینی در گربه‌ها مشخص نیست. تشخیص پولیپ بینی معمولاً از طریق معاینه فیزیکی و تصویربرداری (مانند رادیوگرافی یا سی‌تی‌اسکن) انجام می‌شود. درمان پولیپ بینی معمولاً شامل جراحی برای برداشتن پولیپ است. در برخی موارد، ممکن است از داروهای استروئیدی برای کاهش التهاب استفاده شود. پولیپ‌ها ممکن است پس از جراحی عود کنند.

9. تومورهای بینی:

تومورهای بینی می‌توانند بدخیم (سرطانی) یا خوش‌خیم باشند. تومورهای بینی می‌توانند باعث عطسه، ترشحات بینی خون‌آلود، مشکل در تنفس، و تغییر شکل صورت شوند. علت ایجاد تومورهای بینی در گربه‌ها مشخص نیست. تشخیص تومورهای بینی معمولاً از طریق بیوپسی از بینی و تصویربرداری انجام می‌شود. درمان تومورهای بینی می‌تواند شامل جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا ترکیبی از این روش‌ها باشد. پیش‌آگهی تومورهای بینی به نوع تومور و مرحله بیماری بستگی دارد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند شانس بقا را افزایش دهد.

10. برونشیت مزمن:

برونشیت مزمن یک بیماری التهابی ریوی است که می‌تواند باعث سرفه، خس خس سینه و عطسه در گربه‌ها شود. برونشیت مزمن معمولاً به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مواد تحریک‌کننده مانند دود سیگار، آلاینده‌های هوا و گرد و غبار ایجاد می‌شود. تشخیص برونشیت مزمن معمولاً از طریق معاینه فیزیکی، رادیوگرافی قفسه سینه و برونکوسکوپی انجام می‌شود. درمان برونشیت مزمن معمولاً شامل داروهای ضد التهاب، برونکودیلاتورها و اکسیژن درمانی است. اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد تحریک‌کننده می‌تواند به کاهش علائم برونشیت مزمن کمک کند. برونشیت مزمن یک بیماری پیشرونده است که می‌تواند بر کیفیت زندگی گربه تاثیر بگذارد. مراقبت‌های حمایتی مناسب می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی گربه کمک کند.

11. آسم گربه:

آسم گربه یک بیماری التهابی ریوی است که می‌تواند باعث سرفه، خس خس سینه و مشکل در تنفس شود. آسم گربه شبیه به آسم در انسان است و به دلیل انقباض راه‌های هوایی و تولید مخاط بیش از حد ایجاد می‌شود. علاوه بر سرفه و خس خس سینه، برخی از گربه‌های مبتلا به آسم دچار عطسه نیز می‌شوند. تشخیص آسم گربه معمولاً از طریق معاینه فیزیکی، رادیوگرافی قفسه سینه و برونکوسکوپی انجام می‌شود. درمان آسم گربه معمولاً شامل داروهای ضد التهاب (مانند کورتیکواستروئیدها) و برونکودیلاتورها است. داروها می‌توانند به صورت خوراکی، تزریقی یا استنشاقی تجویز شوند. اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد تحریک‌کننده مانند دود سیگار، گرد و غبار و مواد شیمیایی می‌تواند به کاهش علائم آسم گربه کمک کند.

12. پنومونی:

پنومونی یک عفونت ریوی است که می‌تواند توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها یا انگل‌ها ایجاد شود. پنومونی می‌تواند باعث سرفه، تب، مشکل در تنفس و عطسه در گربه‌ها شود. گربه‌های جوان، مسن یا دارای سیستم ایمنی ضعیف بیشتر در معرض خطر ابتلا به پنومونی هستند. تشخیص پنومونی معمولاً از طریق معاینه فیزیکی، رادیوگرافی قفسه سینه و آزمایش خون انجام می‌شود. درمان پنومونی معمولاً شامل آنتی‌بیوتیک‌ها (در صورت عفونت باکتریایی)، داروهای ضد ویروسی (در صورت عفونت ویروسی) و مراقبت‌های حمایتی است. مراقبت‌های حمایتی شامل تامین آب و غذا، اکسیژن درمانی و استراحت است. در موارد شدید، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد.

13. بیماری‌های قلبی:

در برخی موارد نادر، بیماری‌های قلبی می‌توانند باعث عطسه در گربه‌ها شوند. بیماری‌های قلبی می‌توانند باعث تجمع مایع در ریه‌ها (ادم ریوی) شوند. ادم ریوی می‌تواند باعث سرفه، مشکل در تنفس و عطسه شود. تشخیص بیماری‌های قلبی معمولاً از طریق معاینه فیزیکی، رادیوگرافی قفسه سینه، اکوکاردیوگرافی و الکتروکاردیوگرافی انجام می‌شود. درمان بیماری‌های قلبی بستگی به نوع بیماری دارد و می‌تواند شامل داروها، رژیم غذایی خاص و در برخی موارد، جراحی باشد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی گربه مبتلا به بیماری قلبی کمک کند. عطسه به تنهایی به ندرت نشان‌دهنده بیماری قلبی است، اما در صورت همراه بودن با سایر علائم قلبی، باید مورد بررسی قرار گیرد.

14. انگل‌های بینی:

انگل‌های بینی، مانند کنه‌های بینی، می‌توانند در بینی گربه زندگی کنند و باعث تحریک و التهاب شوند. این تحریک می‌تواند باعث عطسه، خارش بینی و ترشحات بینی شود. تشخیص انگل‌های بینی معمولاً از طریق معاینه بینی و مشاهده انگل‌ها انجام می‌شود. درمان انگل‌های بینی معمولاً شامل داروهای ضد انگلی است. داروها می‌توانند به صورت موضعی (مانند قطره بینی) یا خوراکی تجویز شوند. بهداشت مناسب و جلوگیری از تماس با گربه‌های آلوده می‌تواند به پیشگیری از انگل‌های بینی کمک کند. انگل‌های بینی در گربه‌ها نسبتاً نادر هستند.

15. تحریک کننده‌های شیمیایی:

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی محرک مانند دود سیگار، اسپری‌های خوشبوکننده هوا، مواد شوینده و مواد شیمیایی خانگی می‌تواند باعث عطسه در گربه‌ها شود. این مواد شیمیایی می‌توانند باعث تحریک و التهاب بینی و راه‌های هوایی شوند. جلوگیری از قرار گرفتن گربه در معرض این مواد شیمیایی بهترین راه برای پیشگیری از عطسه ناشی از تحریک کننده‌های شیمیایی است. از بهره‌گیری از اسپری‌های خوشبوکننده هوا و مواد شوینده قوی در نزدیکی گربه خودداری کنید. تهویه مناسب منزل می‌تواند به کاهش غلظت مواد شیمیایی در هوا کمک کند. دود سیگار برای سلامتی گربه‌ها بسیار مضر است و باید از قرار گرفتن گربه در معرض دود سیگار خودداری شود. علائم مسمومیت با مواد شیمیایی می‌تواند شامل عطسه، سرفه، استفراغ، اسهال و مشکلات تنفسی باشد.

16. تغییرات آب و هوا:

تغییرات آب و هوا، به ویژه هوای خشک، می‌تواند باعث تحریک بینی و عطسه در گربه‌ها شود. هوای خشک می‌تواند باعث خشک شدن غشاهای مخاطی بینی شود و آنها را آسیب پذیرتر کند. بهره‌گیری از دستگاه بخور می‌تواند به افزایش رطوبت هوا و کاهش تحریک بینی کمک کند. تامین آب کافی برای گربه نیز برای حفظ رطوبت بدن و غشاهای مخاطی ضروری است. در زمستان، بهره‌گیری از بخاری می‌تواند باعث خشک شدن هوا شود، بنابراین بهره‌گیری از دستگاه بخور توصیه می‌شود. گربه‌هایی که در مناطق خشک زندگی می‌کنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به عطسه ناشی از هوای خشک هستند. هوای سرد به خودی خود معمولاً باعث عطسه نمی‌شود، اما می‌تواند سیستم ایمنی بدن گربه را تضعیف کند و او را مستعد ابتلا به عفونت‌های تنفسی کند.

17. نژاد:

برخی از نژادهای گربه، مانند نژادهای صورت تخت (براکی‌سفالیک) مانند گربه پرشین و گربه هیمالین، بیشتر مستعد ابتلا به عطسه هستند. این نژادها دارای ساختار بینی کوتاه‌تری هستند که می‌تواند باعث مشکلات تنفسی و عطسه شود. در این نژادها، راه‌های هوایی فوقانی ممکن است باریک‌تر باشند و به راحتی تحریک شوند. مراقبت‌های ویژه‌ای برای این نژادها مورد نیاز است تا از مشکلات تنفسی جلوگیری شود. انتخاب یک پرورش دهنده معتبر که به سلامت گربه‌ها اهمیت می‌دهد، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به مشکلات تنفسی در این نژادها کمک کند. معاینات منظم توسط دامپزشک برای تشخیص زودهنگام مشکلات تنفسی در این نژادها ضروری است. اگر گربه شما از نژاد صورت تخت است و به طور مکرر عطسه می‌کند، با دامپزشک خود مشورت کنید.

18. استرس:

استرس می‌تواند سیستم ایمنی بدن گربه را تضعیف کند و او را مستعد ابتلا به عفونت‌های تنفسی کند که می‌توانند باعث عطسه شوند. کاهش استرس در زندگی گربه می‌تواند به بهبود سلامت کلی او کمک کند. ایجاد یک محیط امن و آرام، فراهم کردن اسباب بازی و فرصت‌های بازی، و اجتناب از تغییرات ناگهانی در روال زندگی گربه می‌تواند به کاهش استرس کمک کند. بهره‌گیری از فرمون‌های آرام‌بخش گربه نیز می‌تواند به کاهش استرس کمک کند. اگر گربه شما علائم استرس مانند پنهان شدن، بی‌اشتهایی یا تغییر در رفتار دارد، با دامپزشک خود مشورت کنید. مشکلات رفتاری مرتبط با استرس می‌توانند با کمک دامپزشک و متخصص رفتار حیوانات حل شوند.

19. کی عادیه؟

عطسه گهگاه در گربه‌ها طبیعی است و معمولاً جای نگرانی ندارد. اگر گربه شما فقط گهگاه عطسه می‌کند و هیچ علامت دیگری ندارد، احتمالاً به دلیل تحریک بینی با گرد و غبار یا سایر ذرات معلق در هوا است. اگر عطسه گربه شما با یک بار خارج شدن یک جسم خارجی کوچک از بینی متوقف شود، نیز جای نگرانی وجود ندارد. اگر عطسه گربه شما پس از واکسیناسیون شروع شده و طی چند روز برطرف شود، نیز معمولاً جای نگرانی ندارد. در این موارد، نیازی به مراجعه به دامپزشک نیست. مراقب سایر علائم باشید و در صورت مشاهده هرگونه علامت غیرطبیعی، با دامپزشک خود مشورت کنید. پیشگیری بهتر از درمان است، بنابراین مراقبت‌های اولیه از گربه خود را جدی بگیرید.

20. کی خطرناکه؟

عطسه گربه زمانی خطرناک است که مکرر باشد، با سایر علائم همراه باشد یا برای مدت طولانی ادامه داشته باشد. اگر عطسه گربه شما با ترشحات بینی (مخصوصا ترشحات خونی یا چرکی)، سرفه، مشکل در تنفس، بی‌حالی، از دست دادن اشتها، تب یا تغییر شکل صورت همراه باشد، باید فوراً به دامپزشک مراجعه کنید. این علائم می‌توانند نشان‌دهنده یک بیماری جدی مانند عفونت تنفسی، تومور بینی یا جسم خارجی در بینی باشند. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند شانس بهبودی گربه شما را افزایش دهد. به تاخیر انداختن مراجعه به دامپزشک می‌تواند باعث بدتر شدن بیماری و کاهش شانس بهبودی شود. سلامتی گربه شما اولویت شماست، بنابراین در صورت مشاهده هرگونه علامت غیرطبیعی، با دامپزشک خود مشورت کنید. هرگز سعی نکنید گربه خود را بدون مشورت با دامپزشک درمان کنید.