چطور از سرزنش و تقصیر در یک رابطه عاشقانه جلوگیری کنیم؟
سرزنش و مقصر دانستن همدیگر، سمیترین رفتار در یک رابطه عاشقانه است. این رفتارها باعث ایجاد حس ناامنی، عدم اعتماد و سردی و دوری میشوند. خوشبختانه با یادگیری مهارتهایی ساده، میتوان از بروز این مشکلات پیشگیری کرد و رابطهای سالمتر و صمیمیتر داشت. در اینجا 14 نکته کاربردی برای جلوگیری از سرزنش و تقصیر در رابطه عاشقانه ارائه میدهیم:
1. روی احساسات خود تمرکز کنید:
به جای اینکه بگویید “تو باعث شدی من عصبانی شوم”، بگویید “وقتی این کار را انجام میدهی، من احساس عصبانیت میکنم. ” با این کار، مسئولیت احساسات خود را بر عهده میگیرید و از سرزنش طرف مقابل خودداری میکنید.2. از زبان “من” استفاده کنید:
به جای بهرهگیری از جملاتی که با “تو” شروع میشوند و حالت اتهامی دارند، از جملاتی استفاده کنید که با “من” شروع میشوند و بیانگر احساسات و نیازهای شما هستند.3. شنونده فعال باشید:
به حرفهای طرف مقابل با دقت گوش دهید و سعی کنید منظور او را درک کنید. از پرسیدن سوال و تکرار گفتههای او برای اطمینان از درستی فهم خود دریغ نکنید.5. انتظارات واقعبینانه داشته باشید:
هیچ کس کامل نیست. از طرف مقابل خود انتظار نداشته باشید که همیشه مطابق میل شما رفتار کند.6. بخشنده باشید:
همه اشتباه میکنند. اگر طرف مقابل اشتباهی مرتکب شد، سعی کنید او را ببخشید و از گذشته عبور کنید.7. ارتباط موثر برقرار کنید:
در مورد نیازها، خواستهها و نگرانیهای خود با طرف مقابل به طور واضح و با صداقت صحبت کنید.8. از قضاوت کردن خودداری کنید:
سعی کنید طرف مقابل را قضاوت نکنید و او را همانطور که هست بپذیرید.9. به دنبال راه حل باشید، نه مقصر:
به جای اینکه به دنبال این باشید که چه کسی مقصر است، به دنبال راه حلی برای حل مشکل باشید.10. در زمان مناسب صحبت کنید:
اگر احساس میکنید عصبانی هستید، قبل از صحبت کردن، کمی صبر کنید تا آرام شوید.11. از کلیگویی پرهیز کنید:
از بهرهگیری از کلماتی مانند “همیشه” و “هیچ وقت” خودداری کنید. این کلمات معمولاً اغراقآمیز هستند و باعث ایجاد تنش میشوند.12. قدردان باشید:
به جای تمرکز بر نقاط ضعف طرف مقابل، به نقاط قوت او توجه کنید و از او قدردانی کنید.
13. شوخطبع باشید:
گاهی اوقات یک شوخی کوچک میتواند تنش را کاهش دهد و فضا را تلطیف کند.14. کمک حرفهای بگیرید:
اگر احساس میکنید نمیتوانید به تنهایی از پس این مشکل برآیید، از یک مشاور یا روانشناس کمک بگیرید.
این نکات، ابزاری قدرتمند برای ساختن و حفظ یک رابطه عاشقانه سالم و پایدار هستند. با بهرهگیری از این نکات، میتوانید از ایجاد تنش و درگیری جلوگیری کرده و صمیمیت و اعتماد را در رابطه خود افزایش دهید.
چطور میتوان در یک رابطه عاشقانه، از سرزنشها و تقصیرها جلوگیری کرد؟
1. مسئولیتپذیری را تمرین کنید
به جای اینکه انگشت اتهام را به سمت شریک زندگی خود بگیرید، به نقش خود در مشکل پیش آمده فکر کنید. پذیرفتن مسئولیت اشتباهات، نه تنها نشانه بلوغ است، بلکه راه را برای یافتن راه حل مشترک باز میکند. به عبارت دیگر، به جای گفتن “تو همیشه دیر میکنی!” بگویید “من از اینکه دیر میرسیم عصبی میشوم. بیا با هم برنامهریزی کنیم که چطور به موقع برسیم. ”
2. از “من” به جای “تو” استفاده کنید
وقتی احساسات خود را بیان میکنید، به جای سرزنش کردن، از جملاتی که با “من” شروع میشوند استفاده کنید. این کار باعث میشود شریک زندگیتان احساس نکند که مورد حمله قرار گرفته است. به جای گفتن “تو هیچ وقت به حرفهای من گوش نمیدی!” بگویید “من وقتی احساس میکنم به حرفهایم توجه نمیشود، ناراحت میشوم. ”
3. شنونده فعال باشید
وقتی شریک زندگیتان در حال صحبت است، واقعاً به او گوش دهید. تمام توجه خود را معطوف کنید، سوال بپرسید و سعی کنید احساسات او را درک کنید. از قطع کردن حرف او، دفاع کردن یا فکر کردن به جواب خود در حین صحبت کردن او خودداری کنید.
4. همدلی نشان دهید
سعی کنید خود را جای شریک زندگیتان بگذارید و دنیا را از دیدگاه او ببینید. حتی اگر با او موافق نیستید، سعی کنید احساسات او را درک کنید و به او نشان دهید که برایتان مهم است. پرسیدن سوالاتی مانند “احساس میکنم از این موضوع ناراحت هستی، درست است؟” میتواند کمک کننده باشد.
5. انتظارات واقعبینانه داشته باشید
هیچ کس کامل نیست. انتظارات غیرواقعی از شریک زندگیتان، ناامیدی و سرزنش را به دنبال خواهد داشت. بپذیرید که او هم نقاط قوت و ضعفی دارد. به جای اینکه انتظار داشته باشید او همیشه مطابق میل شما رفتار کند، بپذیرید که او فردی مستقل با نیازها و خواستههای خودش است.
6. در زمان مناسب صحبت کنید
وقتی هر دوی شما خسته، گرسنه یا عصبانی هستید، زمان مناسبی برای بحث و گفتگو نیست. صبر کنید تا هر دوی شما آرام باشید و بتوانید با ذهنی باز و منطقی به موضوعات بپردازید. قبل از شروع یک گفتگوی جدی، از شریک زندگیتان بپرسید که آیا الان زمان مناسبی برای صحبت کردن است یا خیر.
7. به دنبال راه حل باشید، نه مقصر
به جای اینکه تمام تمرکز خود را بر روی یافتن مقصر بگذارید، انرژی خود را صرف پیدا کردن راه حلی برای مشکل پیش آمده کنید. با هم فکر کنید و به دنبال راهی باشید که هر دوی شما را راضی کند. 
پرسیدن سوالاتی مانند “چطور میتوانیم این مشکل را حل کنیم؟” و “چه کاری از دست من برمیآید؟” میتواند مفید باشد.
8. بخشش را تمرین کنید
همه اشتباه میکنند. اگر شریک زندگیتان اشتباهی مرتکب شد، سعی کنید او را ببخشید. کینه و رنجش، رابطه را مسموم میکند. البته بخشش به معنای فراموش کردن نیست، بلکه به معنای رها کردن خشم و کینه و حرکت به جلو است.
9. قدردانی خود را نشان دهید
به خاطر کارهایی که شریک زندگیتان برای شما انجام میدهد، قدردانی خود را ابراز کنید. این کار باعث میشود او احساس ارزشمندی کند و انگیزه بیشتری برای ادامه دادن داشته باشد. گفتن “ممنون که امروز شام درست کردی” یا “خیلی خوشحالم که تو در کنارم هستی” میتواند تأثیر زیادی داشته باشد.
10. از لحن مناسب استفاده کنید
لحن صدای شما در هنگام صحبت کردن میتواند تأثیر زیادی بر روی نحوه دریافت پیام شما داشته باشد. سعی کنید با لحنی آرام، مهربان و محترمانه صحبت کنید. از فریاد زدن، تمسخر کردن یا بهرهگیری از کلمات توهینآمیز خودداری کنید.
11. به نیازهای یکدیگر توجه کنید
سعی کنید نیازهای جسمی، عاطفی و روحی شریک زندگیتان را بشناسید و به آنها توجه کنید. وقتی نیازهای یکدیگر را برآورده میکنید، رابطه شما قویتر و صمیمیتر میشود. پرسیدن سوالاتی مانند “امروز به چه چیزی نیاز داری؟” یا “چه کاری میتوانم برایت انجام دهم؟” میتواند کمک کننده باشد.
12. با هم تفریح کنید
زمانی را به فعالیتهایی اختصاص دهید که هر دوی شما از آن لذت میبرید. خنده و شادی، استرس را کاهش میدهد و پیوند بین شما را قویتر میکند. 
13. در صورت نیاز از کمک حرفهای استفاده کنید
مراجعه به مشاور به معنای شکست نیست، بلکه نشانه تعهد شما به حفظ و بهبود رابطه است.
14. تعهد به رشد شخصی
رابطه عاشقانه بستر مناسبی برای رشد شخصی است. به جای تمرکز صرف بر روی تغییر شریک زندگی، بر روی بهبود خودتان تمرکز کنید. وقتی هر دوی شما در حال رشد و پیشرفت باشید، رابطه شما نیز شکوفا خواهد شد. مطالعه کتاب، شرکت در کارگاههای آموزشی و گفتگو با افراد آگاه میتواند به شما در این مسیر کمک کند.
من یه زمانی فکر می کردم سرزنش کردن طرف مقابل در رابطه، یعنی دلسوزی و اینکه می خوام رابطه مون بهتر بشه. ولی با چند بار شکست توی رابطه فهمیدم این کار فقط باعث می شه طرفم احساس بدی نسبت به خودش پیدا کنه و کم کم ازم فاصله بگیره. حالا سعی می کنم بیشتر احساساتم رو با کلمه من شروع کنم و از طرفم بخوام با هم برای حل مشکل راهی پیدا کنیم.
یکی از بهترین چیزهایی که توی رابطه یاد گرفتم این بود که گاهی همون لحظه ای که دعوامون شده صبر کنم و بعد از یه نفس عمیق حرف بزنم. یه بار به خاطر همین روش ساده از یه دعوای بزرگ جلوگیری کردیم. اون روزا سخت بود ولی حالا می بینم چقدر ارزش داشته که صبر کردم و در زمان درست صحبت کردم.
خیلی وقت ها دیده ام بعضی زوج ها توی بحث هایشان گیر می کنند و فقط می خواهند ثابت کنند طرف مقابل مقصره. ما هم اونجا بودیم تا اینکه فهمیدیم چیزی که مهمه پیدا کردن راه حله نه اینکه کی اشتباه کرده. این تغییر نگاه کلی رابطه مون رو بهتر کرد. حالا وقتی مشکلی پیش میاد با همفکری سعی می کنیم چاره ای پیدا کنیم.
میشه گفت تبدیل سرزنش به همدلی یه هنره. کاش شما هم اگر چنین تجربه ای داشتید، تعریف کنید که چه راه هایی بهتون کمک کرده تا کمتر یکدیگر رو سرزنش کنید و بیشتر کنار هم باشید. خیلی چیزها رو می شه از تجربه های دیگران یاد گرفت مخصوصا توی این زمینه حساس.
یکی از چیزهایی که توی رابطه ما تاثیر زیادی داشت این بود که یاد گرفتیم دعوا رو به مسابقه کی مقصره تبدیل نکنیم. یه روز سر اینکه مهمونی خانوادگی رو کی دیر رسیده بودیم کلی با هم جر خوردیم. بعد فهمیدیم این سرزنش ها فقط حس بد میذاره و چیزی رو حل نمیکنه. الان سعی می کنیم موقع بحث بگیم “این اتفاق افتاد و من این حس رو دارم” بجای اینکه بگیم “تقصیر توئه”. یه چیز دیگه که فهمیدیم اینه که بعضی وقتا بهتره یه ربع ساکت بمونیم تا حرفی بزنیم که بعدش پشیمون بشیم. البته هنوزم گاهی خطا می کنیم ولی کمتر از قبل همدیگه رو می زنونیم.
در ارتباط موثر، گاهی سکوت موثرتر از هر کلمهای عمل می کند. یک بار در میان بحثی داغ، چند نفس عمیق کشیدم و سکوت کردم. این سکوت فضای مه آلود بحث را صاف کرد و اجازه داد هر دو طرف با آرامش بیشتری حرف بزنند. گاهی کمتر حرف زدن یعنی بیشتر گوش کردن و بیشتر فهمیدن.
برخی مواقع مشکل اصلی نه در کلمات که در لحن بیان آن هاست. بارها دیدهام که یک جمله ساده با لحنی تند تبدیل به جرقهای برای آتش بحث میشود. لحن آرام مثل آبی است که آتش خشم را خاموش می کند. تلاش برای کنترل تن صدا می تواند از بسیاری از مشاجرات بی مورد جلوگیری کند.
قدردانی روزانه از چیزهای کوچک مثل یک فنجان چای که همسرتان برایتان میآورد، معجزه میکند. در زندگی مشترکم، متوجه شدم تشکرهای کوچک روزانه، دیوارهای کدورت را خراب میکند. این قدردانیها مثل سیمان رابطه هستند که روز به روز آن را محکمتر میکنند.
گاهی بهتر است به جای حل فوری مشکل، به همدیگر زمان بدهید. یک بار بعد از یک بحث سخت، به جای ادامه دادن، یک روز به همدیگر فرصت دادیم. این فاصله کوتاه باعث شد با دید بازتری مشکل را ببینیم و راه حلی پیدا کنیم که برای هر دو قابل قبول بود. گذشت زمان گاهی خودش درمانگر است.