چطور با هوش مصنوعی رفرنس ها را برای مقاله پیدا کنیم؟
عالی — موضوعتان واضح و مناسب است. در ادامه یک راهنمای قدمبهقدم، عملی و کامل (به فارسی) میدهم تا دقیقاً بدانید چطور رفرنسهای واقعی، معتبر و مرتبط را برای «نقش افسردگی در رضایت شغلی» پیدا، غربال، ذخیره و رفرنسدهی کنید — و در هر گام چطور از هوش مصنوعی بهدرستی کمک بگیرید (بدون تولید منابع جعلی).
۱. آمادهسازی اولیه — تعریف دقیق موضوع و کلیدواژهها
۱. موضوع را یک جمله علمی دقیق کنید: «بررسی نقش افسردگی در رضایت شغلی کارکنان (با تمرکز بر رابطهی X → Y و/یا نقش میانجی/معدّل). » ۲. فهرست کلیدواژهها (انگلیسی و فارسی):
- انگلیسی:
depression,job satisfaction,occupational satisfaction,workplace depression,employee well-being,mental health AND workplace,mediator,moderator,burnout,job performance - فارسی:
افسردگی,رضایت شغلی,سلامت روان شغلی,سازگاری کار,خستگی شغلی
۳. از AI بخواهید ترکیبات جستجو (search strings) بسازد — مثال فرمان:
«برای موضوع ‘نقش افسردگی در رضایت شغلی’ چند ترکیب جستجوی حرفهای برای Google Scholar، PubMed و Scopus بساز. »
(خروجی AI را کپی کنید و در گام بعد استفاده کنید. )
۲. انتخاب پایگاههای داده برای جستجو
حداقل این پایگاهها را استفاده کنید:
- Google Scholar (عمومی، عالی برای شروع)
- PubMed (پزشکی و روانشناسی)
- PsycINFO (روانشناسی؛ اگر دسترسی دارید)
- Scopus یا Web of Science (اگر دانشگاهی دارید)
- ScienceDirect / Springer / Wiley (مقالات کامل)
- SID، IranDoc یا نورمگز (برای مقالات و پایاننامههای فارسی)
- ProQuest Theses (برای پایاننامهها)
نکته: اگر دسترسی محدود دارید، Google Scholar و PubMed اغلب کافی و کاربردیاند.
۳. نوشتن استراتژی جستجو (Boolean strings) — نمونهها
استراتژیها را دقیق و با AND/OR/NOT بنویسید: برای Google Scholar / Scopus (انگلیسی)
("depression" OR "depressive symptoms") AND ("job satisfaction" OR "occupational satisfaction" OR "work satisfaction") اضافه کردن نقش میانجی/معدّل
("depression" OR "depressive symptoms") AND ("job satisfaction") AND ("mediator" OR "moderator" OR "mediating" OR "moderating") برای جستجوی فارسی در SID/نورمگز
("افسردگی" OR "علائم افسردگی") AND ("رضایت شغلی" OR "خشنودی شغلی") استفاده از AI: از او بخواهید 8–12 ترکیب دیگر، محدودکنندههای زمانی (مثلاً 10 سال اخیر) و عبارات برای انواع مطالعات (cross-sectional, longitudinal, experimental) بسازد.
۴. اجرای جستجو و دانلود منابع
۱. با اولین استراتژی در Google Scholar شروع کنید. ۲. نتایج را بهصورت عنوان/نویسنده/سال اسکن کنید. ۳. مقالات مرتبط را باز کنید و اگر PDF موجود است دانلود کنید؛ اگر نه، از صفحه ژورنال یا دانشگاه دانلود کنید یا از طریق دسترسی دانشگاهی/درخواست از نویسنده (ResearchGate) آن را بگیرید. ۴. برای هر مقاله، DOI و لینک اصلی را یادداشت کنید. نکته عملی: در Google Scholar روی «Cited by» کلیک کنید تا مقالات جدیدتری که آن مقاله را ارجاع دادهاند ببینید — خیلی مهم برای دنبال کردن توسعه موضوع.
۵. غربال اولیه (Title/Abstract screening)
برای هر نتیجهای که یافتید، سریعاً title و abstract را بررسی کنید و با معیارهای ورود/خروج (inclusion/exclusion) مقایسه کنید:
مثال معیارهای ورود (Inclusion):
- مطالعه درباره افسردگی و رضایت شغلی یا رابطه بین آنها
- مقاله انگلیسی یا فارسی؛ مقالات پژوهشی (empirical) و مرور نظاممند/meta-analysis
- منتشرشده در ژورنال داوریشده
مثال معیارهای خروج (Exclusion):
- مطالعاتی که فقط درباره افسردگی بالینی بدون اشاره به محیط کار هستند
- مطالب خبری، بلاگ یا منابع غیرآکادمیک
- مقالات بدون دادهی اصلی (مگر مرور/متاآنالیز)
۶. ارزیابی کیفیت و اولویتبندی منابع
- منتشرشده در ژورنال داوریشده؟
- سال انتشار (ترجیحاً ۱۰–۱۵ سال اخیر مگر کلاسیکها)
- طراحی پژوهش (طولی، مقطعی، مداخلهای)
- اندازه نمونه و روش تحلیل (رگرسیون، SEM، مدلهای میانجی و غیره)
- ضریب تاثیر ژورنال یا نمایه شدن در Scopus/Web of Science
«این ۱۰ چکیده را بخوان و برای هر کدام: نوع مطالعه، اندازه نمونه، متغیرها، و نتیجهی اصلی را بنویس. »
۷. استخراج اطلاعات مهم (data extraction)
- شماره / عنوان / نویسندگان / سال
- ژورنال / DOI / لینک
- کشور نمونه / صنعت / اندازه نمونه
- تعریف افسردگی (خودگزارشی، بالینی)
- ابزار اندازهگیری افسردگی (مثل BDI, PHQ-9)
- ابزار اندازهگیری رضایت شغلی (مثل MSQ, JSQ)
- طراحی تحقیق (cross-sectional, longitudinal)
- تحلیلهای آماری (r, regression, SEM)
- نتایج کلیدی و اثرات (مثبت/منفی/بیارتباط)
- محدودیتهای نویسنده
۸. استفاده از هوش مصنوعی در مراحل عملی (با مثالهای پرسش)
«برای موضوعم 12 کلیدواژه و 8 ترکیب جستجوی حرفهای بساز، شامل عبارات برای میانجی/معدل و برای PubMed. »
خلاصهسازی مقاله
«این PDF را خلاصه کن: هدف، روش، نمونه، ابزار، نتایج و محدودیتها (هر کدام 1–2 جمله). » (بعد از خروجی AI، آن را با مقاله تطبیق دهید. )
استخراج ابزارها و مقیاسها
«در این مقاله چه پرسشنامهای برای افسردگی و رضایت شغلی استفاده شده؟ چیستی، تعداد سوال و مرجع آن را بگو. »
تبدیل اطلاعات به رفرنس استاندارد (APA7)
«این اطلاعات مقاله را به فرمت APA7 بنویس: [نویسندهها، سال، عنوان، مجله، جلد، صفحات، DOI]. »
تهیه متن برای پروپوزال
«بر اساس این ۵ مقاله یک پاراگراف بیان مسئله و یک پاراگراف شکاف پژوهشی بنویس (با ذکر نویسنده/سال درونمتنی). » (قبل از استفاده، منابع داخل متن را با اصل مقالات تطبیق دهید. )
هشدار مهم:
هرگز از AI نخواهید «مقالاتی مربوط به این موضوع بساز» یا «رفرنس تولید کن». AI ممکن است مراجع ساختگی (hallucination) بسازد. همیشه DOI/لینک/نام ژورنال را چک کنید.
۹. یافتن مقالات مرتبط (forward & backward citation search)
۱۰. مدیریت منابع و رفرنسدهی
۱۱. قواعد رفرنسدهی در متن و فهرست منابع (نمونههای عملی)
ثبت کنید: شماره نتایج جستجو، تعداد بعد از غربال عنوان، بعد از غربال چکیده و نهایی — این دادهها برای روششناسی (PRISMA) لازماند.برای هر مقاله بررسی کنید: به AI بگویید فاکتورهای کیفیت را از مقالات استخراج کند: برای مقالات انتخابشده، ستونهایی در یک spreadsheet بسازید (Excel/Google Sheets) مانند: شما میتوانید هر PDF را به AI (خلاصه/متن) بدهید و از او بخواهید این فیلدها را استخراج کند — اما همیشه خروجی AI را با متن اصلی مقایسه و تأیید کنید. ۱.ساخت کلیدواژه و ترکیب جستجو ۱.Backward citation (منابع مقاله)از فهرست منابع مقالههای کلیدی، مقالات قدیمیتر را پیدا کنید.
۲.Forward citation (کسانی که آن را ارجاع کردهاند) در Google Scholar روی «Cited by» کلیک کنید تا مقالات جدیدتر مرتبط را ببینید.این دو روش بسیار مؤثر برای پوششدهی شبکه ادبیات حوزهتان هستند.۱.از یک reference manager استفاده کنید: Zotero (رایگان)، Mendeley یا EndNote.۲.هر مقاله را وارد کنید (PDF، DOI یا فایل RIS).۳.فولدرها بسازید: Depression_JobSatisfaction > Articles > Reviews و غیره.۴.هنگام نوشتن از افزونه Word/Google Docs برای درج citation و ساخت اتوماتیک reference list (APA7) استفاده کنید.۵.قبل از ارسال، همه رفرنسها را از نظر صحت (نویسندگان، تاریخ، DOI) چک کنید.
AI میتواند فهرست رفرنس شما را به APA تبدیل کند، اما اطلاعات ورودی باید صحیح و واقعی باشند.
ارجاع در متن (APA):
- یک نویسنده:
(Smith, 2018)یاSmith (2018) found . . . - دو نویسنده:
(Garcia & Lee, 2019) - سه یا بیشتر:
(Kim et al. , 2020)
مثال فهرست منابع (APA7):
Smith, J. A. , & Lee, R. (2018). Depression and job satisfaction: A cross-sectional study. Journal of Occupational Health Psychology, 23(2), 123–135. https://doi.org/xx.xxx/yyyy ۱۲. بررسی نهایی و تضمین اصالت منابع
۱۳. قالب عملی کاری (چکلیست برای هر مقاله)
- عنوان و نویسندهها ثبت شد
- PDF ذخیره شد و DOI ثبت شد
- خلاصه (هدف/روش/نمونه/نتیجه) نوشته شد
- ابزارهای اندازهگیری استخراج شد
- کیفیت بررسی شد (ژورنال/سال/نوع مطالعه)
- وارد Zotero/Mendeley شد
- رفرنس APA ایجاد و در محل مناسب اضافه شد
۱۴. نمونه فرمانهای (prompts) آماده برای استفاده با AI
- «برای موضوع ‹نقش افسردگی در رضایت شغلی› 12 کلیدواژه انگلیسی و 8 ترکیب جستجوی Boolean مناسب برای Google Scholar و PubMed بده. »
- «این چکیده را بخوان و 6 نکته کلیدی استخراج کن: هدف، نمونه، ابزار افسردگی، ابزار رضایت شغلی، روش آماری، نتیجه. »
- «این اطلاعات مقاله را به فرمت APA7 بنویس: [نویسندهها، سال، عنوان، مجله، جلد، صفحات، DOI]. »
- «برای مقاله X یک عبارت درونمتنی APA بنویس که قابل قرار گرفتن در متن پروپوزال باشد. »
وقتی AI رفرنس میسازد، همیشه DOI و لینک را چک کنید. ۱. بررسی DOI در CrossRef یا Google Scholar. 2. مطمئن شوید مقاله در ژورنال واقعی منتشر شده (نه predatory journals). 3. از وبسایت ژورنال یا صفحات ناشر برای دانلود نسخه نهایی استفاده کنید. 4. برای پایاننامه: حداقل شامل چند مرور نظاممند یا متاآنالیز، چند مقاله علی یا طولی (اگر موجود) و منابع محلی/فارسی باشید.
